Najaarsbijeenkomst op 19 oktober 2024 bij Urania in Hove
Tekst: Stijn Helsen, Foto’s: Paul Willems
Voor deze bijeenkomst waren we te gast bij volkssterrenwacht Urania (Hove). Het loopt duidelijk niet altijd gemakkelijk om een programma te laten lopen zoals gepland. Vorige bijeenkomst (maart 2024) had een spreker zich afgemeld. Toen was er tijdig een vervanging gevonden. Deze keer was er opnieuw een afzegging, dit keer minder dan een dag voor de bijeenkomst. Nu was er geen vervanging gevonden.
Dus in de plaats van drie sprekers, naast de vaste weerbriefing, waren er slechts twee (bijna één!). Maar afgaande op de gesprekken na de bijeenkomst, waren de aanwezigen toch tevreden, dankzij de sprekers die er toch waren natuurlijk.
Weerbriefing door Geert Naessens
De weerbriefing werd gegeven door Geert Naessens. Het ging over een “blokkerende weersituatie” (met een standvastig hoog in Oost-Europa), met fronten in de buurt van ons land met onzekere plaats van waar ze blijven hangen. Hierdoor is er nogal wat onzekerheid over het weer. Maar daarnaast (“Er was toch tijd…”) ging het vooral over wat door veel mensen als “normaal weer” beschouwd wordt. Bij presentaties die hij geeft, krijgt hij bijvoorbeeld vreemde blikken als hij zegt dat we een warme zomer kregen, of dat winters met temperaturen van -10°C niet speciaal zijn(/waren).
Gletsjeronderzoek
Na de weerbriefing was het de beurt aan Dr. Lander Van Tricht, die eind vorig jaar zijn doctoraat aflegde aan de VUB (“Glacier observation and modelling at local to regional scales in the Tien Shan, Central Asia”). Hij kwam ons vertellen over zijn gletsjeronderzoek. Het was een erg gesmaakte presentatie, te beginnen met “Wat is een gletsjer?”. Iedereen kent wel het woord, maar bijlange niet iedereen weet wat een gletsjer juist is (en wat niet). Nadien ging het over het verleden en toekomst over gletsjers op aarde. Er is een tijd geweest in het relatief nabije verleden (geologisch gezien), enkele honderden jaren (of orde grootte 1000 jaar) geleden waar de totale oppervlakte van gletsjers vrij klein was. In de “kleine ijstijd” zijn deze opnieuw gegroeid, maar zijn nu snel aan het verkleinen. Een verrassend feitje was dat het aantal gletsjers de laatste tijd vergroot is. Dit kan verkeerd geïnterpreteerd worden, want het gaat dan over gletsjers die opgesplitst zijn, van 1 grote tot 2 of meer kleinere gletsjers. Het is dus opletten geblazen met cijfers over gletsjers!
Een laatste deel ging over de gevolgen van het gedeeltelijk verdwijnen van gletsjers, op korte en langere termijn voor de mens. Zo is één van de gevolgen van het bestaan van gletsjers, het opslaan en geleidelijk afgeven van zoet water. Op plaatsen waar geen bronnen zijn, zorgen gletsjers ervoor dat er in droge periodes toch (drinkbaar) water voorhanden is. Als deze verdwijnen kan dat grote gevolgen hebben. Ook hier moet opgelet worden op gevolgtrekkingen van huidige trends. Het versnellend afsmelten van gletsjers zorgt eerst voor meer smeltwater (en dus extra (drink-)water). Maar als ze verder afsmelten, daalt die hoeveelheid. Op de ene plaats is die piek van hoeveelheid beschikbaar zoet water bereikt (zoals in de Alpen), terwijl op andere plaatsen die piek bijvoorbeeld geschat wordt in 2050 (Himalaya).
Na deze presentatie zou het tijd geweest zijn voor een presentatie van Dzengiz Tafa, maar die had afgezegd. Daarom begonnen we vroegtijdig aan de pauze. Deze pauze was, op vraag van leden, langer gepland dan verwacht. Er was immers wat “commentaar” dat onze “bijeenkomsten” onvoldoende gezien kon worden als “bijeenkomst” in de zin dat er weinig tijd was om met elkaar te spreken. Napraten na een bijeenkomst was soms ook niet zo eenvoudig (we konden niet langer blijven in de zaal, of mensen willen naar huis, …). Daarom maakten we van de pauze, een punt “pauze en netwerking”. Dankzij Urania die ervoor zorgde dat de bar open is, werd “netwerking” vergemakkelijkt.
Fotoreportage lokale weergroepen
Na een pauze die iets langer was dan gepland, begonnen we aan het laatste deel van de agenda. Zoals meestal was dit een fotoreportage, als luchtige afsluiter. Deze was iets anders dan anders, het nu een collectie van foto’s uit de regionale weergroepen (zie https://www.weerkunde.be/activiteiten/lokale-weergroepen/). We kregen eerst een uitleg over wat die werkgroepen zijn (en was natuurlijk ook een uitnodiging om mee te doen). Deze werkgroepen zijn vrij actief. De enige provincie die wat achter hinkt, is Limburg – dus Limburgers, voel je aangesproken!
Deze presentatie zou normaal gezien gegeven worden door Ward en Rens. Maar Ward was niet kunnen komen (waardoor ook deze presentatie ook even niet leek door te kunnen gaan). Rens deed het graag met twee. Ruben, die ook aanwezig was, had ook voor één van de groepen de foto’s verzameld. Hij gaf mee de uitleg bij de foto’s. (Eigenlijk was het vooral hij die sprak!…)
En zo konden we wat vroeger stoppen dan oorspronkelijk gepland. Hierdoor was er tijd om nog na te praten. We moesten ook niet snel het gebouw uit, want in Urania was er die avond ook nog iets voorzien rond de komeet Tsuchinshan-ATLAS. Gezien de bar open was, kon het napraten gebeuren bij een drankje (waar door een aantal van ons gebruik gemaakt werd).
Hiermee willen we Urania bedanken voor de vriendelijke gastvrijheid, en dit zeker ook om ons de mogelijkheid te bieden om in de voormiddag vooraf met onze bestuursgroep te kunnen vergaderen, ook al was het gebouw redelijk volgeboekt (door een activiteit van de JVS-groep Oberon).
Deze pagina werd het laatst aangepast op 24 oktober 2024